گزارش و تحلیل چنین گفت زرتشت
علی شاهی، در کانال تلگرام آگرافوس
چرا نیچه؟ چرا «چنین گفت زرتشت»؟
۱- پس از رویدادهای سال گذشته، افق پیش روی همهٔ ما دچار تغییراتی اساسی شد. اینکه این افق چه مختصاتی داشت و چه تغییراتی کرد بماند اما یکی از رخدادهای مهم تحت تأثیر این جنبش در جامعهٔ ایرانی به میان آمدن دوبارهٔ مفهوم «زندگی» در مکالمه‌ها و نوشته‌ها و حتی کف خیابان بود. در چنین وضعیتی بود که تصمیم گرفتم این کتاب را بند به بند و خط به خط عمومی بخوانم چرا که هستهٔ مرکزی این کتاب دربارهٔ شکلی از زندگی است که فکر می‌کنم آشنایی با آن یا بررسی دوباره‌اش می‌تواند منظری تازه و شاید مفید را در بحث راجع به «زندگی» باز کند. به راستی «زندگی آفرینشگرانه» چیست؟ چه ارتباطی به سیاست دارد؟ آفرینشگری تا چه حد فردی و تا چه حد جمعی است؟ مبارزه بر سر زندگی یعنی چه؟ کدام زندگی؟
۲- «چنین گفت زرتشت» کتابی است بسیار موجز، اشاره‌گون و پر از تکنیک‌های داستانی و شعری. کتابی که حرفش را بیشتر از طریق روایت و استعاره و تشبیه و کنایه بیان می‌کند تا از طریق استدلال. خواندن دقیق و آهستهٔ چنین متنی می‌تواند تمرین خوبی برای یادگیری کنش «خواندن» باشد. اگر خوانندهٔ این کتاب بتواند از اشارات و کنایه‌های پیچیدهٔ نیچه رمزگشایی کند، موفق خواهد شد که مهارت‌های خواندن خود را تقویت کند و از آن برای خواندن کتاب‌های دیگر بهره ببرد.
۳- نیچه چه در اروپا و چه در ایران همواره فیلسوف پرحاشیه و خارج از عرفی بوده است. همین خصلت تفکر نیچه سبب شده که داستان‌ها، افسانه‌ها و روایت‌های متعددی حول آثارش شکل بگیرد. داستان‌ها و افسانه‌هایی که لزوماً تمام واقعیت را دربارهٔ او بیان نمی‌کنند و گاهی حتی باعث بدفهمی آثارش هم می‌شوند. منشأ بسیاری از این داستان‌ها و افسانه‌ها همین کتاب «چنین گفت زرتشت» است. به همین دلیل هم بهترین راه برای سنجش درستی این داستان‌ها و افسانه‌ها مواجههٔ مستقیم و دقیق با این کتاب است.
یه همین دلایل تصمیم گرفتم که «چنین گفت زرتشت» نیچه را در قالب درس‌گفتارهای صوتی (پادکست) خط‌به‌خط بخوانم و تحلیل کنم. این پادکست‌ها هر هفته در کانال تلگرام آگرافوس به نشانی زیر منتشر خواهد شد.
آدرس تلگرام:
https://t.me/agrafoss
علی شاهی
