از تاجیکستان
| اسفندیار آدینه |
زبان فارسی امروز با مشکلات فراوانی روبرو است. یکی از این مشکلات، پارسیستیزی است، نوعی تبعیض زبانی که حتی در برخی از کشورهای فارسیزبان رواج دارد. استفاده از نامهای گوناگون برای این زبان در افغانستان و تاجیکستان، محروم داشتن بسیاری از مردم فارسیزبان از دسترسی به میراث ادبی و فرهنگیشان و از حق آموزش و گفتگو به زبان مادریشان در ازبکستان و ترکمنستان و جمهوری آذربایجان، دستکاریهای هویتی فارسیزبانان در همهٔ این کشورها، تغییر اجباری خط فارسی در قلمرو شوروی سابق، بویژه تاجیکستان و ازبکستان که دولتهای کنونیشان هم همان سیاست پارسیستیزانهٔ شوروی را ادامه میدهند. رواج داشتن خط روسی سیریلیک در تاجیکستان و ازبکستان باعث شده فارسیزبانان ورارود همچنان در حوزهٔ نفوذ روسیه باقی بمانند و با همزبانان بیرونی خود ارتباط سستی داشته باشند. ایران که مهمترین کشور فارسیزبان است، متأسفانه برای ترویج زبان فارسی و دفاع از پارسیزبانان و منافع فرهنگی آنها بویژه در افغانستان و تاجیکستان و ازبکستان کارهای مؤثری انجام نمیدهد و بیشتر به ترویج ایدئولوژی مذهبیاش مشغول است. افقهای باز برای زبان فارسی وجود دارد، بویژه فناوریهای پیشرفتهٔ رسانهای امکان میدهد که برخی از کشورها فارسیزبانهای بهحاشیهراندهشدهٔ رسانههای (تلویزیونها و شبکههای اجتماعی) فارسی را بیشتر ببینند و به اصل خود برگردند. تلویزیونهایی مثل “من و تو”، “جم تیوی”، “فارسی1” و غیره امروز بینندگان زیادی در تاجیکستان و ازبکستان دارند که این مایهٔ امیدواری است.